Czy seks oralny jest bezpieczny? Obalamy mity
Seks oralny uchodzi powszechnie za mniej ryzykowną formę współżycia niż stosunek waginalny czy analny. Niestety, to przekonanie może prowadzić do lekceważenia zagrożeń związanych z chorobami przenoszonymi drogą płciową (ChPDP). W rzeczywistości seks oralny także niesie ryzyko zarażenia wirusami i bakteriami, które mogą mieć poważne skutki zdrowotne. Wiedza na temat możliwych infekcji i sposobów ich unikania ma kluczowe znaczenie dla zachowania zdrowia intymnego.
Jakie choroby można przenieść podczas seksu oralnego?
Choć wiele osób uważa seks oralny za „bezpieczniejszy” niż inne formy aktywności seksualnej, to lekarze wyraźnie ostrzegają przed możliwymi infekcjami. Podczas kontaktów ustno-genitalnych możliwe jest przeniesienie takich chorób jak:
- Chlamydia – bakteria, która może zainfekować gardło, powodując objawy podobne do anginy lub bólu gardła.
- Rzeżączka – infekcja bakteryjna mogąca rozwijać się w gardle, często bezobjawowo, ale również z zaczerwienieniem, bólem i powiększeniem węzłów chłonnych.
- Kiła – przenoszona przez kontakt ze zmianami skórnymi, może rozwijać się w jamie ustnej i przechodzić do krwiobiegu.
- Opryszczka narządów płciowych (HSV-2 i HSV-1) – wirus może być przenoszony zarówno z ust na narządy płciowe, jak i odwrotnie.
- Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) – odpowiada za kłykciny kończyste oraz może zwiększać ryzyko nowotworów jamy ustnej, gardła i szyjki macicy.
- Wirus HIV – choć ryzyko jego transmisji drogą oralną jest niskie, jest ono realne, szczególnie przy obecności ran lub krwi.
- Wirusy zapalenia wątroby typu A, B i C – niektóre z nich mogą być przenoszone przez kontakt z płynami ustrojowymi, śliną lub krwią.
Czy seks oralny bez wytrysku też wiąże się z ryzykiem?
Jednym z mitów związanych z seksem oralnym jest przekonanie, że jeśli nie dojdzie do wytrysku w ustach, to nie ma ryzyka zakażenia. Niestety, jest to błędne podejście. Choroby przenoszone drogą płciową nie są obecne wyłącznie w nasieniu czy wydzielinach pochwowych – mogą znajdować się również w ślinie, płynach śluzowych czy krwi (np. w przypadku owrzodzeń, mikrourazów, dziąseł).
Również w przypadku kobiecego seksu oralnego, kontakt z wydzieliną z pochwy lub warg sromowych podczas fellatio czy cunnilingus może być drogą transmisji wirusów lub bakterii.
Jakie objawy mogą wskazywać na infekcję po seksie oralnym?
Jednym z problemów seksu oralnego jest fakt, że wiele infekcji może przebiegać bezobjawowo – osoba zakażona nie wie, że jest nosicielem i może nieświadomie zarażać innych. Niemniej, pojawienie się niepokojących objawów warto skonsultować z lekarzem. Mogą to być m.in.:
- dyskomfort lub ból gardła, który się nie poprawia mimo leczenia;
- szczypanie, swędzenie lub pieczenie jamy ustnej lub warg;
- ostre owrzodzenia w jamie ustnej lub na migdałkach;
- biały nalot lub wydzielina w ustach;
- powiększone węzły chłonne szyjne lub podżuchwowe;
- gorączka i ogólne złe samopoczucie.
Testy na choroby przenoszone drogą płciową – kiedy warto się zbadać?
Regularne testowanie się na obecność chorób wenerycznych jest ważnym elementem dbania o zdrowie seksualne – niezależnie od tego, czy jesteśmy w stałym związku, czy prowadzimy bardziej aktywne życie erotyczne. Seks oralny, będący niestety często pomijany jako pełny kontakt seksualny, również wymaga czujności.
Na badania warto udać się w przypadku:
- nowych partnerów seksualnych;
- braku stosowania zabezpieczeń (np. prezerwatywa, damki oralne);
- podejrzenia zdrady bądź różnych partnerów u jednej ze stron;
- wystąpienia niepokojących objawów ze strony gardła lub jamy ustnej.
Jak chronić się przed zakażeniem podczas seksu oralnego?
Najskuteczniejszym sposobem na ograniczenie ryzyka podczas seksu oralnego jest stosowanie barier ochronnych. Choć wciąż niewiele osób stosuje prezerwatywy lub specjalne prześcieradła lateksowe (ang. dental dams), ich rola w profilaktyce jest nie do przecenienia.
Oto najskuteczniejsze sposoby zabezpieczenia się przed chorobami przenoszonymi drogą płciową:
- Użytkowanie prezerwatyw podczas seksu oralnego z mężczyzną – chronią zarówno przed chorobami, jak i nieplanowanym kontaktem z nasieniem.
- Zastosowanie lateksowych osłon (damki oralne) podczas kontaktu ustno-pochwowego lub ustno-odbytniczego – zapewniają barierę między jamą ustną a błonami śluzowymi partnera.
- Dbanie o higienę jamy ustnej – unikanie szczotkowania zębów bezpośrednio przed seksem, które może prowadzić do mikrourazów i ułatwić przenikanie patogenów.
- Unikanie kontaktów seksualnych w okresie obecności ran, pęknięć, opryszczki – zarówno w jamie ustnej, jak i okolicach intymnych.
Czy szczepienia mogą chronić przed chorobami wenerycznymi?
Tak, dostępne są szczepienia, które znacząco zmniejszają ryzyko zakażenia niektórymi wirusami przenoszonymi drogą płciową. Najbardziej znane to:
- Szczepienie przeciw HPV – rekomendowane dla dziewcząt i chłopców od 9. roku życia, ale dostępne także dla dorosłych. Chroni przed groźnymi szczepami HPV odpowiedzialnymi za raka szyjki macicy, ale też nowotwory jamy ustnej i gardła.
- Szczepienie przeciwko WZW typu B – obowiązkowe w Polsce dla dzieci, zalecane również dla dorosłych, szczególnie aktywnych seksualnie.
- Szczepienie przeciw WZW typu A – zalecane osobom podróżującym lub mającym kontakt seksualny z wieloma partnerami, szczególnie przy praktykach analnych czy oralno-analnych („anilingus”).
Prawda i odpowiedzialność – świadoma zgoda i rozmowa
Otwartość w rozmowie o zdrowiu seksualnym z partnerem lub partnerką jest podstawą bezpieczeństwa i zaufania. Świadoma zgoda obejmuje także wiedzę o potencjalnych zagrożeniach związanych z seksem oralnym. Zadanie pytania o ostatnie badania lub stosowanie prezerwatyw podczas wcześniejszych kontaktów nie jest objawem braku zaufania – to przejaw troski o zdrowie własne i partnera.
W społeczeństwie coraz więcej mówi się o edukacji seksualnej – zrozumienie, że choroby przenoszone drogą płciową nie są oznaką „niemoralnego życia”, lecz biologiczną konsekwencją kontaktów międzyludzkich, pomoże unikać stygmatyzacji i zwiększy profilaktykę.
